Nisan enflasyonuyla birlikte emekli zamları...

Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı gereğince tüm emeklilerin her sene ocak ve temmuz aylarında maaşlarının güncellenmesi zorunlu bulunmaktadır.

 

SGK’nın emeklilikle ilgili yasa hükümlerinde gelir ve aylıklar, her yılın ocak ve temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki 6 aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı (TÜFE) kadar artırılarak belirlenmesi gerekmektedir.

 

Bu belirleme şekli hem kendi çalışmalarından dolayı maaş alan emekliler hem ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanmış olan aylık ve gelirler için de geçerli bulunmaktadır. Hâl böyle olunca nisan ayı enflasyonun da açıklanmasıyla birlikte tüm emekliler temmuz ayında maaşlarında ne kadar artış olacağını merak etmektedir.

 

 

4 AYLIK ENFASYON

TÜİK’in rakamlarına göre TÜFE'deki (2003=100) değişim 2024 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %3,18, bir önceki yılın aralık ayına göre %18,72, bir önceki yılın aynı ayına göre %69,80 ve on iki aylık ortalamalara göre %59,64 olarak gerçekleşti. Buna göre ocak+şubat+mart ve nisan ayları itibarıyla 4 aylık enflasyon farkı %18,72 olarak gerçekleşmiştir. Geriye mayıs ve haziran aylarında açıklanacak enflasyon rakamları kalmıştır.

 

 

BUGÜN İTİBARIYLA EMEKLİ MAAŞLARI NE KADAR OLDU?

Bugün itibarıyla her SSK ve Bağ-Kur emeklisinin maaşının en az %18,72 oranında otomatikman güncellendiğini söyleyebiliriz.

 

Örneğin nisan ayında kök maaşı 10 bin TL olan SSK veya Bağ-Kur emeklisi refah payı verilmezse dahi temmuz ayında en az 11 bin 872 TL, 20 bin TL alan emekliler ise 23 bin 744 TL maaş alacaktır.

 

 

KÖK MAAŞ SENDROMU DEVAM EDİYOR!

2023/Nisan ayında emekli maaşı 7.500 TL’nin altında olanlara zam yapılmıştı. Bu durumda en dipten en az prim ve kazançtan emekli olanlardan gerçek maaşı 3.000-3.500-4.000-4.500-5.000-5.500-6.000-6.500-7.000-7.499 TL olan tüm emekliler aynı kefeye konulmuştu. 2023/Temmuz ayında ise bu taban aylık içerisinde kök maaşı yani hazine desteği olmadan gerçek maaşı 6 bin TL’nin altında olanlara aşağıdaki tabloda gösterildiği üzere tek kuruş zam verilmemişti. 

Kök Maaşı	%25 Güncelleme	Eline Geçecek Maaş
4300	5.375-	7.500-TL
4.950	6.187,5-	7.500-TL
5.327	6.658,75	7.500-TL
5678	70.97,7	7.500-TL
6000	7.500	7.500-TL

 

 

Nisan ayları itibarıyla 4 aylık enflasyon farkı %18,72 olarak gerçekleşmiştir. Bugün itibarıyla devlet desteği olmadan sadece bu oransal rakamı kök maaşlarla çarptığımız zaman kök maaşı yaklaşık 8 bin 450 TL ve altında olanlara “SIFIR ZAM” görünmektedir. Beklenti anketlerine göre mayıs ve haziran aylarında gerçekleşmesi muhtemel enflasyon rakamlarını göz önünde bulundurduğumuzda 6 aylık enflasyonun azami %25 seviyesini geçmeyeceğini söyleyebiliriz.

 

Bu bağlamda 2023 Temmuz ayında olduğu gibi 2024/Temmuz ayında da kök maaşlar üzerinden güncelleme yapılması hâlinde kök maaşı 8.000 TL ve altında kalan milyonlarca emeklinin sıfır zamla karşı karşıya kalarak yine 10.000 TL maaş almaya devam etmesi bahse konu olacaktır.

 

 

TABAN MAAŞ BAZLI HESAPLAMADAKİ SORUNLAR!

Hükûmetin kök maaşları dikkate almaksızın taban maaş üzerinden muhtemel enflasyonun %25 gerçekleşmesi hâlinde bu oran üzerinden güncelleme yapması durumunda en düşük taban aylık 12.500 TL olacaktır.

 

Ancak bu formülün de sakıncaları bulunmaktadır. Zira kök ücreti düşük olanlara yapılmış olacak zam oransal anlamda %50-%60’ları aşarken kök ücreti 10 bin TL’ye komşu ve üzeri olanlara ise %25 ile sınırlı güncelleme olacaktır.

 

Bu durum ise 25-30-35 yıl prim ödeyenler ile 10 yıl primle emekli olanlar arasında makasın daha da daralması sonuçta sosyal sigorta tekniğinin tamamen çıkmaza girmesi anlamına gelecektir.

 

Diğer yandan ekonomi yönetiminin hedefleri tutturmak için sıkı para politikasını uygulamaya devam edeceği de göz önünde bulundurulduğunda yapılacak güncellemelerde hükûmetin cömert davranmayacağı aşikârdır.

 

Dolayısıyla hükûmetin temmuz ayına kadar belirtilen çıkmazlar üzerinde esaslı formüller üretmesi gerekmektedir.

 

Memur ve memur emeklilerinin maaş güncelleme mizansenlerine sonraki yazılarımızda yer verilecektir.